Prajd kvir studije 2022

Danas, kada konzervativne politike u vezi sa LGBT+ zajednicom stižu sa Istoka, u vidu zabrana gej Prajda i bilo kakve „propagande homoseksualizma“, koju usvajaju sve više i zemlje članice Evropske unije, kao i sa Zapada, gde se postepeno ukida pravo na abortus koje najviše pogađa manjinske grupe, čini se da je održavanje Prajda kao podsetnika na rađanje kvir revolucije važnije nego ikada.

Protestna šetnja u Beogradu ove godine podržana je umetničkim projektima u sferama filma, pozorišta i izložbi, kao i nizom predavanja i razgovora o aktuelnim političko-teorijskim izazovima sa kojima se LGBT+ zajednica susreće 2022. godine.

Raspravljaćemo o seks radu, pojavi transfobije u levim i feminističkim krugovima, odnosu rasizma i kvir egzistencije, vanevropskim trećim polovima...

Izlaganja će biti održana od ponedeljka, 12. septembra do petka, 16. septembra svaki dan na Institutu za filozofiju i društvenu teoriju, Kraljice Natalije 45 – koji je i partner na ovom projektu zajedno sa Centrom za kvir studije – od 17 sati u sali na 4. spratu.

Agenda:

Ponedeljak, Septembar 12

Jelena Savić

Queerness as Whiteness in the Context of European Gadjo Supremacy

Oslanjajući se na Milsovu ideju globalne bele prevlasti (Mills 2003), ovo izlaganje se zasniva na pretpostavci evropske gadžovanske (neromske) prevlasti kao socio-kulturno-ekonomsko-političkog modela gadžovanske dominacije i evropskih gadžovanskih privilegija. One su su definisane kao modalitet belih privilegija (McIntosh 1988), kao nevidljivi paket nezasluženih sredstava koje neromi stiču kontingentnom činjenicom svog rođenja u Evropi. Predavanje prepoznaje i daje analizu intersekcionalne povezanosti kvir identiteta i beline kao jedne od problematičnih pozicioniranja „dobrih belih ljudi“, navodeći neke prepreke antirasizmu koji se usredsređuje na gadžovanske privilegije. Izlaganje sa ovog stanovišta istražuje i potencijale za smisleno angažovanje u antirasističkim praksama i doprinosi izbegavanju performativne politike solidarnosti i izgradnje temeljnog savezništva između kvir osoba i neroma.

Utorak, Septembar 13

Slobodan G. Marković

Doprinos seksologije i kulturne antropologije razumevanju i prihvatanju istopolnih odnosa u zapadnim društvima

Pojava dve knjige pod uredništvom Alfreda Kinsija o seksualnom ponašanju muškaraca (1948) i žena (1953) može se uzeti kao prelomni trenutak u američkom i zapadnom shvatanju seksualnosti. Zahvaljujući mas-medijima, ove knjige su jednom zauvek pitanja seksualnosti izvele „iz spavaće sobe u dnevnu sobu i dalje“. Iako su se pojavile kontroverze oko njihovih motiva, Kinsi i njegovi saradnici su istopolnu privlačnost među ljudima, ali i među životinjama, predstavili kao toliko raširenu i uobičajenu da je teško da se više mogla odbaciti kao „neprirodna” ili „antisocijalna”. Drugi pravac razumevanja i prihvatanja istopolnih odnosa došao je kroz antropološku školu poznatu kao „Kultura i ličnost”. Ova škola je insistirala na kulturnom relativizmu. Ikona kulturnog relativizma Margaret Mid nikada nije javno otkrila svoju biseksualnost, ali je svojim teorijama doprinela i emancipaciji žena i relativizaciji viktorijanske heteronormativnosti i hegemonističke muškosti. Obe discipline su, u velikoj meri, doprinele seksualnoj revoluciji. Među svojim ishodima, seksualna revolucija je dovela do demedikalizacije homoseksualnosti i do njene dekriminalizacije u mnogim društvima koja su istopolne odnose još uvek tretirala kao krivična dela.

Slobodan G. Marković, redovni je profesor Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu gde predaje Političku antropologiju, Političku istoriju Jugoistočne Evrope i Sliku evropskog drugog. Saradnik na LSEE/LSE od 2012, a na LSE IDEAS od 2018. Koordinator je godišnjih skupova „Psihoanaliza i kultura“ od 2016. Njegovi istraživački interesi obuhvataju: izgradnju etničkih/nacionalnih i verskih identiteta na Balkanu, britansko-balkanske odnose, psihoanalitičku antropologiju i istoriju evropskog pesimizma.

Sreda, Septembar 14

Jill Diane Pope

Porcija (post)socijalističke realnosti: beogradski dreg performansi kao utvarni narativi

Jugoslaviju kroz svoje performanse i kako ovo svedočenje prostora otvara mesto za kvir budućnost. Od sredine 2010-ih, u Beogradu se pojavila napredna dreg scena. Unutar ove rastuće scene pojavio se ovaj fenomen: mala grupa dreg performera u svojim nastupima oslanja na socijalističko jugoslovensko nasleđe. Tvrdim da ovi performansi deluju kao utvarni narativi – post-ljudska priviđenja koja intervenišu u linearnoj temporalnosti postsocijalističke tranzicije, stvarajući utopijske imaginacije koje nude alternative surovoj realnosti svakodnevnog života koju doživljavaju LGBTQ+ osobe u kasnom postsocijalističkom Beogradu. Oslanjajući se na svoje empirijsko istraživanje u Beogradu za doktorsku disertaciju, ispitujem kako vuče performeri preoblikuju aspekte jugoslovenskog socijalizma kroz svoju dreg praksu. Pored toga, posmatram kako ove predstave postaju niske istorije, koje izazivaju teleologiju postsocijalističke tranzicije praveći prostor za višestruke potencijale i kvir budućnosti (Blagojević i Timitojević 2018). Na taj način gradim nauku koja istražuje otpor koji prevazilazi njen kapacitet za političku subverziju (Stokoe 2020), pokušavajući pre da pokažem kako beogradski dreg performeri rade sa i protiv nasleđa i borbi svoga grada, da izmisle nove načine da budu zajedno i da prežive u uslovima sadašnjosti.

Jill D. Pope je doktorant antropologije i rodnih studija na Fakultetu društvenih i političkih nauka Univerziteta u Melburnu, a trenutno je gostujuća istraživačica na Institutu za filozofiju i društvenu teoriju Univerziteta u Beogradu. Njen istraživački projekat se fokusira na dreg umetnike u savremenom Beogradu, u Srbiji, i na to kako su dreg identiteti i performansi upleteni u afektivno stanje grada. Ona se oslanja na feminističku, kvir i trans teoriju kako bi ispitala ove kontrakulturne prakse kroz dvostruka sočiva kritičke nege i hantologije.

Četvrtak, Septembar 15

Jovan Džoni Ulićević

Transfeministička solidarnost – budućnost otpora antirodnom pokretu

Jačanje antirodnog pokreta u svijetu je dobro dokumentavano, počevši od njegovih narativa, aktera, uticaja koji imaju, a u posljednjih nekoliko godina i tokova novca koji omogućava njegovo djelovanje, međutim još uvjek ne na našim prostorima, iako postoji i uzima maha. Trans isključujući dio feminističkog pokreta, koji se pojavio i u zemljama bivše Jugoslavije, sa najvećim glasnim prisustvom u Srbiji i Hrvatskoj, doprinio je antirodnim narativima i narušavanju ne samo ljudskih prava transrodnih osoba, već pojačavajući rodne stereotipe i jaz unutar ionako ideološki heterogenog feminističkog pokreta. Nekoliko je snažnih primjera prevazilaženja ovog jaza, te doprinosa intersekcionalnom feminističkom pokretu koji izlazi iz okvira identitetskih politika. Transfeministička platforma pokretu od strane trans organizacija regiona Trans Mreža Balkan, Spektra, kolekTIRV i Talas, kao konkretan primjer transfeminističke solidarnosti koja prevazilazi granice, je jedan od takvih primjera. Koje su mogućnosti, dugoročni dometi i zadaci ovakvih inicijativa?

Jovan Džoli Ulićević je aktivista iz Podgorice. Osnivač je feminističke organizacije Spektra koju vode transrodne i rodno varijantne osobe, kao i regionalne organizacije Trans Mreža Balkan. Diplomirani je ekolog i student međunarodnih odnosa i diplomatije.

Stipe Nogalo

TERF ideologija – „feminističko“ krilo suvremenog fašizma

Namjera je ovog izlaganja pokazati kako historijski i politički kontekst smješta TERF ideologiju kao dio suvremenog fašizma daleko od ikakve korisne lijeve perspektive. Mjesto TERF ideologije kao “feminističkog” krila suvremenog fašizma možemo promatrati ne samo isključivo kroz transfobiju, već iz perspektive u kojoj je transfobija naglašen i značajan dio cijelog aparata moći na koje se poziva i feminističkih koncepata koje aproprira. Iz perspektive queer teorije i teorije socijalne reprodukcije kroz primjere koncepta spola i roda, seksualnog rada, nasilja, seksualnosti, uloge države i medicine možemo vidjeti kako je TERF ideologija u najgorem slučaju analogna suvremenom fašizmu koji također svoj oslonac pronalazi u transfobiji, ili u najboljem slučaju zagovara malo nasilniji status quo.

Stipe Nogalo, aktivist, edukator, filozof, sociolog i komunist. Aktivan zadnje četiri godine u kao edukator feminističkoj organizaciji Status M koja se bavi radom o rodnim temama s naglaskom na rad s muškarcima.

Petak, Septembar 16

Nina Čolović

Kratka povijest diskusije o seksualnom radu

Većina rasprava i prijepora o seksualnom radu/prostituciji koje se mogu nazrijeti danas imaju dinamičnu i slojevitu povijest koja se može pratiti sve do 19. st. Povijest regulatornih pristupa seksualnom radu radu, abolicionizma i pristupa utemeljenoga na radničkim pravima, uronjeni su u razgovore o seksualnosti i moralnosti, klasi, javnom zdravstvu i socijalnom radu, kao i u kolonijalizam i konstrukciju nacionalnih država. Ovaj kratki uvod dotaknut će razvoja i prilagodbe glavnih argumenata i pogleda na to što bi značilo solidarizirati se sa seksualnim radnicama_ima koji nastavljaju oblikovati suvremeni feministički diskurs.

Karolina Hrga

Socijalna reprodukcija i seksualni rad

Izlaganje će pozicionirati seksualni rad kao socijalno-reproduktivni rad, koji izravno podliježe pritiscima kapitalističke ekploatacije kada se komodificira kroz tržište (neovisno je li legaliziran ili dio sive ekonomije), a neizravno kada se odvija unutar obitelji u nekomodificiranom obliku (jednako kao i rad brige i njege). Kao takvog nužno ga je sagledati onkraj moraliziranja o suštini žene i sakralizacije tijela te seksualnosti. Kroz dekonstrukciju nuklearne obitelji i funkcije socijalno-reproduktivnog rada u kapitalizmu nastojat ćemo artikulirati vezu između feminističkog pokreta Nadnice za kućanski rad i suvremene kvirmarksističke teorije socijalne reprodukcije. Navedena perspektiva pomoći će nam razumjeti poziciju i ulogu seksualne industrije u kapitalizmu, ali i sagledati kriminalizaciju seksualnih radnica onkraj seksualne (orodnjenje, rasijalizirane) represije, kako to kaže aktivistkinja za prava seksualnih radnica Morgan Merteuil: "begin to see it as a kind of repression that fundamentally serves specific economic interests which are secured through sex, class, and gender dynamics".

Karolina Hrga je kulturna radnica, aktivistkinja, prevoditeljica, urednica portala Slobodni Filozofski te programska voditeljica konferencijskog dijela Subversive festivala. Istraživačka polja interesa su joj feministička politička ekonomija, kvir marksizam i teorija socijalne reprodukcije.